Buitenstaander

Terwijl ik lees over Lichtjesavond en de schaatsbaan in Delft en het NK Tegenwindfietsen in Zeeland, vieren wij hier zomervakantie. Het zweet staat op m’n bovenlip, loopt over m’n onderrug en knieholten bij alles wat ik doe. Het stukje wandelen van Jumbo naar het huis, laat staan de school, is eigenlijk een straf. De zon staat pal op m’n bolletje en brandt gaten in m’n tere blanke Hollandse huidje. Zelfs de Afrikanen klagen; too hot! Het is zo heet dat de grond barst. De zandwegen zitten vol met gaten en geulen. Naar boven en beneden wandelen is uitdaging en met een gewone auto bijna niet te doen. Maar goed, ik ben dan ook in Afrika. Ladyboss Catherine had een paar dagen de beschikking over zo’n gewone auto dus gingen wij met een slakkengangetje de heuvel af naar het dorp voor ‘some serious evening shopping’. En ik mocht rijden! Voelde even alsof ik meedeed aan Parijs - Dakar. Maar dan een hele korte versie. Voor de dorpelingen in ieder geval weer iets om over te kletsen. Een mzunga achter het stuur! Wauw. We hadden dan ook veel bekijks. Ook al ben ik ruim 4 maanden in Kwale en kent, volgens mijn vaste boda-boda-guy, ‘iedereen’ mij, ik ben en blijf toch een soort bezienswaardigheid. 

Voor verkoeling, en gewoon om een hoop plezier te hebben, nam ik vorige week de meiden mee naar het zwembad(je) van Jumbo. Heerlijk een middagje spetteren en spatteren, want zwemmen kunnen ze niet. En natuurlijk losgaan op de schommels in het speeltuintje en daarna de buikjes rondeten met frietjes! Wat een feest.

Getuige van deze spetter-middag was Peter. Peter woonde en werkte 35 jaar geleden in Kenia voor een periode van 3 jaar. Nu is hij gepensioneerd en kwam terug om te zien hoe Kenia zich had ontwikkeld. Peter verbleef een paar dagen bij Jumbo en confiskeerde MIJN tafel …. Vooruit dan maar. Terwijl ik nog wat mails beantwoordde en verstuurde, vroeg Peter mij om het WiFi wachtwoord. Keurig in het Engels maar ik herkende direct zijn accent! Dat moest een Hollander zijn! En jawel. Alhoewel, Hollander. Hij woont inmiddels al ruim 30 jaar in Noorwegen maar je afkomst verloochen je dus niet. Van Peter een hoop geleerd over bosbouw en perma-cultuur. Dat bestaat. Echt waar. Google maar. Handig om te weten met het kippen-plan bij de school in mijn achterhoofd. Kippen-plan? Ja, kippen-plan. Zoals we ook een plan hebben voor een groente- en moestuin, een plan voor een eigen waterbron, een plan voor het verhuren van de dining hall, een sportveld, het opzetten van ICT en Engelse lessen voor niet-studenten en het verbouwen van de keuken. Ik lobby mij dan ook tien slagen in de rondte, klets mij overal naar binnen om kennis te maken, hulp te vragen en samenwerkingen aan te gaan. Door het bestuur van de Girls Empowerment Foundation wordt er hard gewerkt om voor een aantal van deze plannen financiering te krijgen. We hebben het er maar druk mee. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de plannen voor het huis ……

Tussen alle lokale lobby gesprekken, adviesgesprekken met Martine/Bureau Internationale Samenwerkingen en Skype en telefoongesprekken met het thuisfront en het bestuur, klets ik natuurlijk ook veel met de meiden. Over toekomstdromen, keuzes in het leven en alledaagse uitdagingen. Om de meiden ook een beetje ‘aan de gang te houden’ tijdens deze hele lange vakantie, hebben we een soort dagprogramma bedacht; de ene dag na het ontbijt en wat huishoudelijke taken, lezen en de kleintjes voorlezen en huiswerk maken. De volgende dag (sportieve) spelletjes doen en 2x per week een wandeling. Daar gaan we dan; in een lange slinger of op een kluitje door het dorp, naar het park, langs de winkeltjes. Een stoep kennen ze in Kenia niet. Je loopt gewoon langs de kant van de weg. De inwoners van Kwale horen dan ook regelmatig ‘AAN DE KANT!’ wanneer er een brommer of een auto aankomt. Geleerd van baba Edwin. En ik zwaai wat af tijdens zo’n wandeling. Omdat we een leerling van Henny’s Academy tegenkomen, iemand die ik eerder heb ontmoet of omdat mensen naar mij zwaaien. Zo maar. Voelt af en toe als een soort aapjes kijken. En ik ben het aapje. Zulke wandelingen leveren vaak ook hele leuke gesprekken op. Met iemand op straat of met elkaar.

Voor de meiden ben ik Carola. Zoals zij voor mij Virginia, Vero en Misele zijn. Meisjes met een naam. Ongeacht huidskleur of afkomst. Een paar dagen geleden stonden er opeens twee vrouwelijke politie officieren voor de deur. Met 3 meiden; 2 zusjes van 5 en 8, Judy en Michelle, en een meisje van 14, Diana. Het meisje van 14 was slachtoffer van een uithuwelijking en haar ‘man’, geschatte leeftijd 59 jaar, was aangegeven bij de politie. Het oudste zusje had op straat een agent aangeklampt omdat ze op pad was gestuurd door haar moeder om eten te zoeken (pikken dus). De moeder blijkt een dronkaard te zijn die weigert haar dochters naar school te brengen. De jongste heeft nog nooit een klaslokaal van binnen gezien en de oudste is niet verder gekomen dan groep 1. Of we deze meisjes tijdelijk wilden opvangen tot hun zaak dient bij de rechtbank. Daar zeg je natuurlijk geen nee tegen dus meiden onder de douche, schone kleren aan, bordje eten en een bed om te slapen.

Ze vielen met hun neusjes in de boter want de volgende dag hadden we een uitje naar het strand gepland! De schoolbus volgeladen met kids, eten en drinken vertrokken we richting Diani beach. Lekker plonzen, drijven, elkaar nat spetteren en de kunst van het drijven onder de knie krijgen, dat was zo’n beetje de rode draad van deze ochtend/middag. En oh ja, verbranden. Hoe dom. En ik was niet de enige. Ook bij (albino) Asha hangen inmiddels de vellen aan haar toet. Ook bij andere meiden vervellen de neuzen en de schouders. En ze zijn er helemaal trost op; net als een blanke toerist. Ondanks de vellen hebben we het super leuk gehad! Zelfs toen een aap er met onze zak bananen vandoor ging. Dat was eigenlijk wel een hilarisch gezicht. Mooi om te zien is hoe de meiden met elkaar omgaan; de grote zorgen voor de kleintjes. En de kleintjes luisteren gewoon. Behalve ons nieuwe kleintje Michelle. Die begrijpt nog niet dat die grote blanke mevrouw Carola heet en niet luistert naar de naam mzungu. En dat je respect moet hebben voor de matron, de huismoeders, de chauffeur en iedereen die ouder is dan jij bent. En dat je af en toe je klep moet houden. Wat een welopgevoed en gedisciplineerd groepje meiden wonen er onder het dak van Henny’s Children’s Home! Zoals Asha verwoordde; ‘ze zijn nog geen echte Henny’s meisjes. Maar dat komt wel hoor. En dan ben jij ook gewoon Carola’. Wat een fijn idee.

Dat is en blijft echt een vreemd fenomeen. Om te merken hoe ik anders wordt benaderd en behandeld omdat ik blank ben. Je kunt denken ‘doe er je voordeel mee’ maar het is raar. Raar dat ik een betere plek krijg op de dhow, voorrang in de rij voor de kassa, altijd voorin mag zitten in de matatu. Of dat ik niet mijn tas hoef in te leveren bij de entree van het winkelcentrum en iedere andere (donkere) bezoeker wel. En dat iedereen met mij op de foto wil en daarna vraagt om m’n telefoonnummer. Je zou ervan naast je schoenen (kunnen) gaan lopen maar ik ervaar het als vreemd, apart en soms gênant. Ik las een interessante blog op hierover op de Facebook pagina van Charlie’s Travels; het White Saviour Syndrome. Wij maar denken dat we die arme donkere mensen moeten ‘redden’ vanuit de gedachte ‘the West knows it the best’. Maar is dat ook zo? Het hield mij enorm bezig dus sprak ik erover met een aantal Afrikaanse vrinden. Uiteraard wordt er dan verwezen naar en verscholen achter de tijd van de kolonisatie. Maar ja, dat is inmiddels zo’n 50 jaar geleden. Is het niet eens tijd om zelf de handschoen op te pakken Afrika? Dan beloof ik dat ik nog meer luister naar waar behoefte aan is en ophou met mopperen over het voelen van een buitenstaander. Deal?

En toen crashte mn laptop …… En vind maar eens een Apple store in Mombasa. Die is er niet. Gelukkig wel een ‘authorised retailshop’ dus laptop onder m’n arm en op naar Mombasa. Helaas helaas. De techneut in Mombasa wist er geen raad mee dus dat ding op de post naar Nairobi. En nu maar duimen of ik m’n geliefde MacBook terugzie voor de Kerst ……